Pyramids

Beton, betonverf

Het seriële karakter van dit werk maakt het aangenaam ritmisch. In opdracht van de Gemeente Tilburg realiseerde deze kunstenaar een opvallend werk, dat tegelijkertijd een zekere bescheidenheid uitdraagt. Dat had beslist niet alleen te maken met de karige budgetten die momenteel voor kunst in de openbare ruimte beschikbaar zijn. De opdracht luidde: ‘maak een beeld voor de Spoorzone, waarin tot uitdrukking wordt gebracht, dat respect voor het verleden, anders gezegd ‘voor datgene dat aan ons in de tijd vooraf ging’ niet op gespannen voet behoeft te staan met contemporaine artistieke of sociale innovatie’. De piramidevormen verwijzen uiteraard naar de Egyptische dodencultus, die staat voor het geloof in een eeuwig leven. Ze verbinden de grandeur van toen (inhoud) met de bescheidenheid van nu (vorm), die wel als typisch eigen aan de Tilburgse volksaard wordt gezien (‘doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg’).  Toch wordt het werk nergens triviaal. Met een even eenvoudige als ook geniale ingreep heeft de kunstenaar het gewone en voor de hand liggende naar een nieuw niveau getild: de groene lijn die de elementen van het werk begeleidt, van het begin tot het eind. Het markeert daarmee onze tijdgeest: van individualisme naar verbinding.

2013

Pavement sketch (anoniem)

Betonverf, tijd

Even leek het alsof er met Street Art een stroming in de eigentijdse kunsten was ontstaan die even snel zou verdwijnen  als zij gekomen was. Niets blijkt minder waar. Snel en vooral anoniem tot stand gekomen werken als deze zogeheten ‘pavement sketch’ maken furore en zouden het op termijn wel eens kunnen gaan winnen van de officiële, in musea en galeries getoonde kunst. De kunstenaars die dit genre beoefenen rebelleren dan ook – onder andere door hun anonimiteit – tegen alles wat met status, roem en door kunstpausen gecertificeerde kunst te maken heeft. Men werkt veelal met uiterst simpele middelen. Hier is met grijze betonverf de suggestie van een schaduw gewekt, de schaduw van een man naast een boom. Het lijkt winter, want de schaduw is lang, en de boom is bladloos. Maar, omdat het beeld nu eenmaal het vermogen heeft om aan elke tijdgebonden context te ontsnappen, kan het ook net zo goed in willekeurig welk ander seizoen geschilderd zijn. Zo wisselt dit werk per seizoen van karakter en krijgt het steeds opnieuw een andere betekenis. Passanten zullen bovendien met hun schoenzolen langzaam maar zeker  de beeltenis door slijtage doen vervagen. De anonieme maker kiest – als het ware – de tand des tijds als bondgenoot in de strijd tegen de gangbare ideeën over kunst; zij is –  net als de verf zelf – een bestanddeel van het werk.

2014

Lucht

Gecorrodeerd ijzer, hout, keramiek

Dit werk is geconstrueerd uit drie elementen: hout, gecorrodeerd ijzer en gebakken klei. Het ijzeren deel bestaat uit een kleine onderste ring, gedragen door drie stroken ijzer en een wat grotere bovenste ring. Aan deze ring zijn twee U-vormige elementen gelast. Het geheel staat op een plateau van klinkers van gebakken klei, die in een strak patroon zijn gerangschikt. De twee ijzeren ringen zijn onderling verbonden door 16 smalle stroken die van onder naar boven divergeren, waardoor een korfachtige vorm ontstaat. De hierdoor gecreëerde, conische ruimte is deels gevuld met brokken onbewerkt hout, deels met lucht. Hoewel bij een eerste beschouwing de tastbare materie de hoofdrol lijkt te vervullen, is zij in werkelijkheid slechts de omkadering van het enige wezenlijke element in dit werk: lucht.

2013

 

Het lijden

Tafel, wielen, snoer, houten hamer, bebloede zakdoek, tapijt

In haar werk confronteert deze kunstenaar ons als het ware met haar eigen omgekeerde universum. Zij zet vanzelfsprekend dagelijkse objecten die in hun normale positie niets voor de mens te verbergen hadden in een heel nieuw en verrassend perspectief. Dat deze existentiële omkering niet zonder slag of stoot gaat wordt nog eens extra benadrukt door de nadrukkelijke soms zelfs pijnlijk confronterende aanwezigheid van gereedschappen die van hun normale functie zijn gedepriveerd, omdat ze – zoals deze hamer- de omkering nooit ongedaan zouden kunnen maken. Hier confronteert de kunstenaar ons niet alleen met haar eigen machteloosheid,  maar ook met het tragische gegeven van de menselijke onmacht. De bebloede zakdoeken maken deze ervaring alleen maar schrijnender, terwijl ze op subtiele wijze refereren aan het lijden van Christus, een steeds terug kerend thema in haar werk.

2013

Danse macabre

Beton, roestvrij staal

In een slagorde, die eerder aan een groep dansers dan aan soldaten doet denken, zijn hier twaalf betonnen objecten geplaatst die zich op de een of andere manier tot elkaar verhouden, maar die – ondanks dat – toch individualiteit manifesteren. Het resulterende beeld doet vermoeden dat er wel een beweging was,  of misschien zal zijn, maar dat deze gefixeerd is, en wel op een heel speciaal moment, alsof iemand een pauzetoets heeft ingedrukt. Er is daardoor sprake van een ietwat angstaanjagende verstilling, die ook aan de opgravingen in Pompeï doet denken. De fixatie van de geschiedenis, het ‘met geweld’ stopzetten van een ‘doorlopende voorstelling’  is altijd het centrale thema bij deze kunstenaar. Maar gewelddadig is het werk niet: de fixatie van de dansende figuren in deze open houding, is juist vredelievend, vol overgave, alsof zij de Apocalyps verwelkomen.

2013

Carnaval des hommes

 

Textiel, PVC, serpentines

Deze kunstenaar refereert in zowel vorm als thematiek aan zijn grote voorbeeld James Ensor, maar is toch in alle opzichten zowel actueel als authentiek, onder andere doordat hij verf en linnen vervangt door materialen die de trivialiteit en banaliteit van het leven zelf al in zich dragen. Bovendien is zijn werk nooit in musea te zien, maar altijd op plekken die de treurige leegheid van het bestaan en de onechte vrolijkheid van de massa kracht bij zetten, zoals hier een van de lelijkste winkelpassages van Nederland, de in Tilburg gelegen ‘Schouwburgpromenade’. Een meer indringende verbeelding van de triestheid van het bestaan van de massa kan men zich nauwelijks voorstellen. Hoewel uitleg van de boodschap niet nodig is, plaats deze kunstenaar altijd een titel boven zijn werk, opdat zelfs de meest onwetende passant snapt wat hij ons wil meedelen: uw leven is een treurige schijnvertoning. De vijfpuntige ster refereert natuurlijk aan de gulden snede, hier figurerend als een symbool voor wat niet meer is: schoonheid en harmonie. Een struikje op wieltjes, dat ook in de winter zijn groene blaadjes behoudt, maakt het beeld nog schrijnender.

2014